DAMAR YOLU AÇMA

PeriferikVenözKateter İle Damar Yolu Açma

Gerekli malzemeler tedavi arabası üzerine ya da tepsi içine konur. Bu malzemeler Ģunlardır:

Branül (periferikvenözkateter)

Üç yollu musluk

Enjektör veya( mini bag) küçük miktardaki mayiler (25-50ml arası) içine hazırlanmış ilaç

Serum seti

Flaster

% 70 lik alkol

Tedavi bezi

Kirli malzeme kabı

Eldiven

Periferikvenözkateterden ilaç uygularken takip edilecek işlem basamakları video da anlatılmıştır.

https://www.youtube.com/watch?v=Za9Mfpl6ItY

https://www.youtube.com/watch?v=5JS8t93L59w

İlaç adı hasta tabelasından kontrol edilir,

Hastanın, doğru hasta olup olmadığı kontrol edilir,

Hastaya, yapılacak işlem anlatılır,

Malzemeler, kolay ulaşılacak şekilde yerleştirilir,

Branülü (venözkateter) dış kılıfından çıkarılarak yan tutma bölümleri yatay pozisyona getirilir

Hastaya, oturur ya da yatar pozisyon verilir,

Hastanın her iki kolundaki venler gözden geçirilir,

Venler elle palpe edilerek doğru vene karar verilir,

Eller yıkanır,

Eldiven giyilir,

Hastanın kolunun altına tedavi (muşambası) bezi serilir,

Turnike, seçilen damarın yaklaşık 10 cm üzerinden ve tek kemik üzerinden bağlanır,

Hastaya, elini açıp kapatıp hafifçe yumruk yapması söylenir,

Damar, parmak uçlarıyla palpe edilerek ilerleyişi hissedilir,

Bölge, batikonlu tamponla ve yukarıdan aşağıya tek bir hareketle damar boyunca silinir,

Kateter (branül) sağ ele alınıp iğnesinin kılıfı çıkartılır,

İğnenin keskin yüzü yukarı bakacak şekilde, işaret ve orta parmak arasından geçirerek el üstte kalacak şekilde branül tutulur,

Sol elle hastanın ön kolu altından tutulup deri işaret ve başparmakla gerdirilir,

İğne, damara girmek istenen bölgenin 1 cm kadar altından ve deriye 35-45 derecelik açı oluşturacak şekilde girilir,

Deriye girer girmez açı azaltılarak deri içerisinde ilerletilir,

Kanül içerisine kan dolup dolmadığı gözlemlenir,

Kolun altındaki el serbest bırakılır,

Pasif el ile kanülün iğne kısmı arkadan 1 cm kadar geri çekilip plastik kısmı damar içerisinde dikkatlice ilerletilir,

Turnike çözülür,

Branül üst kısmından flasterle tespit edilir,

İlaç bulunan enjektörün iğnesi çıkartılır,

Branülün iğnesi çıkartılarak enjektörün uç kısmı kateterin arkasına ya da branülün üstünde bulunan vanaya takılır,

İlaç yavaşça damar içerisine verilir,

Enjektör, branülden çıkarılarak branülün kapağı takılır,

İlaç, infüzyon şeklinde verilecekse serum seti paketinden çıkartılıp koruyucu kapağı çıkartılır,

İlacı serum askısına asıp setin haznesini sıkarak yarısına kadar ilaç dolması sağlanır,

Serum setinin ucu aşağı bakacak şekilde tutulup klempi açılarak set içerisindeki havanın dışarı çıkması sağlanır,

Hastanın aynı anda verilecek serumu da var ise serum setinin ucuna üç yollu musluk monte edilir,

Üç yollu musluğun havası çıkartılır,

Musluğun diğer yönüne serum monte edilir,

Musluk kateterin arkasına takılarak akış yönü hasta ve sıvılara döndürülür,

Flaster üzerine branülün takılış tarihi ve saati yazılır,

Atıklar ortamdan uzaklaştırılır,

Eldivenler çıkartılır,

Eller yıkanır,

İşlem kayıt edilir.

Dikkat Edilecek Noktalar

Yapılacak işlem için hastaya bilgi verilerek mutlaka izin alınmalıdır. Hasta ile işbirliği sağlama ve hastanın rahatlaması, işlemin daha rahat gerçekletirilmesini sağlayacaktır.

Kateter seçilirken kulanım amacı, muhtemel kullanılma süresi, kullanılacak kişinin yaşı ve damarlarının durumu göz önünde bulundurulmalıdır.

Erişkinlerde periferikkateterlerin üst ekstremitevenlerine takılması önerilir.

Çocuk hastalarda periferikkateterlerin takılması için el, ayak sırtı veya saçlı deri kullanılabilir.

Kateter giriş yeri her gün kontrol edilmelidir. Hastanın koluna takılan kateter, gerekli özen gösterilmezse mikroorganizmalar için giriş kapısıdır. Kateteri takan kişi mutlaka flaster üzerine takılış tarihini ve saatini yazmalıdır. Takip edilirken de süresi dolan kateterler değiştirilmelidir. Gazlı bez kullanılan durumlarda kontrol amacı ile kateter giriş yeri gazlı bez üzerinden palpe edilerek hassasiyet olup olmadığı değerlendirilmelidir. Hastada klinik enfeksiyon bulgusu yok ise gazlı bezin kaldırılmasına gerek yoktur.

Flebit (ısı artıĢı, hassasiyet, eritem, damar trasesininpalpe edilmesi gibi) veya enfeksiyon belirti ve bulguları geliştiğinde veya iyi çalışmadığı tespit edildiğinde, periferikkateter değiştirilmelidir.

Erişkin hastalarda kateterler flebit riskini azaltmak için 72 saatte bir değiştirilmelidir.

Eğer yeni periferikvenöz damar yolu bulma konusunda sorun yaşanıyor ve flebit veya enfeksiyon bulguları yok ise kateterler daha uzun aralıklarla değiştirilebilir. Ancak bu durumda hem hasta hem de kateter giriş yerleri çok yakından takip edilmelidir.

Kateterlerin (branül) giriş yerine topikalantimikrobiyal veya antiseptik krem uygulanmamalıdır.

Kullanılmayan bütün üç yollu musluklar (stopcock) kapalı tutulmalıdır.

Median sinirin ve brakial arterin yeri iyi bilinmeli ve yanlış uygulamalardan kaçınılmalıdır.

Hastada lenfatik dolaşımı engelleyen bir durum varsa (örneğin mastektomi geçirmiş ise) veya arterio-venözşant mevcut ise bu alanın IV kateter takılması için uygun olmadığı unutulmamalıdır.

IV infüzyon uygulanan hastada, ani şok ve şuur kaybı görülürse hava embolisi düşünülmelidir. Hava embolisi ölümle sonuçlanabilir. Damarından içeri giren 10 ml kadar hava, hastanın ölümüne neden olabilir. İnfüzyon şeklinde ilaç gönderirken damardan hava gitmesine engel olunmalıdır.